وفات حضرت زینب سلام الله علیها

از دانشنامه‌ی اسلامی

تقویم هجری قمری

روز واقعه:۱۵ رجب
سال ۶۲ هجری قمری

پس از شهادت امام حسین علیه‌السلام، فصل نوینی در حیات سیاسی و اجتماعی حضرت زینب علیها السلام آغاز گردید. او با سرپرستی اسیران و بازماندگان شهیدان کربلا و تحمل اسارت و خواندن خطبه‌های غرّا در مجلس عبیدالله بن زیاد در کوفه و در مجلس یزید بن معاویه در شام، قیام برادرش امام حسین علیه‌السلام را به کمال رسانید و به افشاگری حکومت جائرانه یزید پرداخت و چنان صحنه را بر وی تنگ کرد که یزید با تمام تکبرها و غرورهای شیطانیش، سر تسلیم فرود آورد و از کشتن امام حسین علیه‌السلام و یارانش اظهار ندامت کرد و آن را به گردن عبیدالله بن زیاد انداخت و بدین لحاظ در صدد دلجویی از بازماندگان واقعه کربلا برآمد و آنان را محترمانه به مدینه منوره برگردانید.

حضرت زینب سلام الله علیها پس از بازگشت به مدینه بر اثر داغ از دست دادن عزیزان و اندوه بی‌پایان واقعه کربلا، از نظر جسمی روزبروز ضعیف‌تر می‌شد و توان خویش را از دست می‌داد و سرانجام پس از هیجده ماه و پنج روز از واقعه کربلا و در ۵۶ سالگی در ۱۵ رجب سال ۶۲ یا ۶۳ قمری وفات یافت.

علت اصلی وفات‌ حضرت زینب سلام‌ الله‌ علیها کاملا مشخص نیست، اما بر اساس برخی از نوشته‌ها آن حضرت مریض شد و به طور طبیعی وفات کردند. و این احتمال طبیعی‌تر به نظر می‌رسد چون آن حضرت آن همه سختی و مصیبت دید و در سایه آن‌ها بیمار شد. بر اساس برخی از احتمالات حضرت زینب کبری توسط عوامل یزید مسموم شد و به شهادت رسید که این احتمال هم دور نیست چون حضرت زینب همه وقایع کربلا را دیده و وجود او یادآور مصائب کربلا و یادآور فجایع حکومت یزید است و یزید نمی‌تواند او را تحمل کند، اما دلیل قطعی تاریخی برای این روایت دیده نشده است.

همچنین محل وفات و محل دفن بدن مطهر حضرت زینب کبری چندان مورد اتفاق مورخان و سیره‌نگاران نیست. برخی آن را در قبرستان بقیع در مدینه برخی در شام و برخی در مصر می‌دانند. طبق نقل مشهور، مزارش در روستای راویه دمشق، پایتخت سوریه امروزی است. بیشتر محققان و صاحب نظران شیعه از جمله «علامه بحرالعلوم»، و مورخان اهل سنت از جمله «ابن بطوطه» نیز معتقدند که زینب سلام الله در «قریه راویه دمشق» بخاک سپرده شده و علت سفر عقیله بنی هاشم را واقعه حرّه به سال ۶۲ هجری یا قحطی در مدینه دانسته اند که زینب به همراه همسرش عبدالله بن جعفر به دمشق که زمین هایی در آنجا داشته رفته است.

پانویس

  1. شام سرزمین خاطره‌ها، ص ۲۰۶.
  2. قزوینی، زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص۵۹۱.
  3. شام سرزمین خاطره‌ها، ص ۲۰۲.

منابع

  • موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.
  • اماکن سیاحتی و زیارتی دمشق، اصغر قائدان.

مطالب مرتبط